Эх, өс егет, өс егет!

“Башҡортостан” гәзите ойошторған “Алдынғы студент” интернет-бәйгеһендә тәүге өс урынды яулаған егеттәр менән студент йылдары, яратҡан шөғөлдәре, илһөйәрлек, рух, хәҙерге йәштәр, уларға ниндәй ҡыҙҙар оҡшауы, бәхет сере хаҡында әңгәмә ҡорҙоҡ. Айгиз Аҫылбәков – М. Аҡмулла исемендәге Башҡорт дәүләт педагогия университеты, Заһит Ғүмәров – Башҡорт дәүләт университеты, Айнур Ҡәҙимов – БДУ-ның Стәрлетамаҡтағы филиалы студенттары.

“Башҡортостан” гәзите ойошторған “Алдынғы студент” интернет-бәйгеһендә тәүге өс урынды яулаған егеттәр менән студент йылдары, яратҡан шөғөлдәре, илһөйәрлек, рух, хәҙерге йәштәр, уларға ниндәй ҡыҙҙар оҡшауы, бәхет сере хаҡында әңгәмә ҡорҙоҡ. Айгиз Аҫылбәков – М. Аҡмулла исемендәге Башҡорт дәүләт педагогия университеты, Заһит Ғүмәров – Башҡорт дәүләт университеты, Айнур Ҡәҙимов – БДУ-ның Стәрлетамаҡтағы филиалы студенттары.

– Һәр берегеҙгә ошондай һорау: кем ул Айгиз? Кем ул Заһит? Кем ул Айнур? Үҙегеҙгә ситтән күҙ һалһағыҙ, нимә һөйләр инегеҙ?

Айгиз АҪЫЛБӘКОВ. Айгиз ул ябай, ыңғай ҡарашлы ауыл малайы, шул уҡ ваҡытта ҙур үрҙәргә ынтылған егет, аҡыллы, матур, тырыш, уңған һәм, иң мөһиме – тыйнаҡ кеше (көлә – авт.).

Заһит ҒҮМӘРОВ. Өләсәйем әйтмешләй, Заһит  тыйнаҡ, белемгә ынтылған зиһенле кеше тигәнде аңлата. Был исемде, йәғни атаһының исемен миңә өләсәйем ҡушҡан. Исемем есемемә тура киләлер, тип уйлайым. 

Айнур ҠӘҘИМОВ. Маҡсатына ынтылыусан, үҙ фекере булған, хал­ҡым, динем, йәштәр, республикам, тип йәшәгән батыр башҡорт егете.

– Үҙегеҙҙе уңышлы кеше тип һанайһығыҙмы?

Айгиз. Камиллыҡтың юҡтыр сик­тәре, тиҙәр. Ниндәй генә үрҙәр яула­һаң да, тағы үҫешергә сәбәп етерлек.

Заһит. Үҙемә икенсе әҙәмдең күҙле­генән ҡараһам, уңышлы кеше, тип әйтә алыр инем. Мәктәпте лә, БДУ-ны ла, быйыл инде магистратураны ла уңышлы тамамлап, ярат­ҡан эшемде башҡарам – тыуған яғымда, Баймаҡ районы хакимиә­тенең йәштәр эштәре буйынса комитетына етәкселек итәм, халҡыма хеҙмәт итеү юлындамын.

Китап сығарам, тип хыяллана тор­ғайным, әлеге көндә ике китабым донъя күрҙе. Республика кимәлендәге бер нисә стипендияға лайыҡ булдым, Мостай Кәрим  фондының грантын яула­ным. Пандемия осоронда, еңел булмаған ваҡытта халыҡҡа ысын күңелдән ярҙам йөҙөнән ирекмәндәр хәрәкәтенең етәксеһе булып эшлә­нем, Рәсәй Президентының Маҡтау гра­мотаһына һәм “Беҙ бергә” миҙалына лайыҡ булдым. 

Айнур. Әлбиттә, үҙемде уңышлы кеше тип һанайым, сөнки Аллаһ Тәғәлә нимә кәрәк, барыһын да биргән: ғаиләм, атай-әсәйем, яратҡан эшем бар. Төрлө проекттар менән шөғөл­ләнәм, маҡсаттарыма өлгәшәм, шөкөр. Кәрәкле кешеләр менән аралашам. Бар яҡтан да үҙемде һау тоям. Уңыш сере ғаиләлә, яратҡан эшеңдә һәм сәләмәтлектә бит.

– “Мин ҙурайғас, шул-шул булам” тиҙәр. Ҙурайҙығыҙ. Бала саҡ хыялығыҙ ысынбарлыҡҡа тап киләме?

Айгиз. Бәләкәй саҡта мең төрлө хыял алмаштырҙым, тәржемәсе лә булғым килә ине. Бер-ике көн үткәс, футболсы булғым килде. Мөхәммәт Али, Майк Тайсондар тураһында ишеткәс, боксер булыу теләге менән яндым. Шул саҡтағы бала саҡ хыялдары бөгөнгө эшмәкәрлегемдә үҙем ҡатнашҡан төрлө секцияларҙа, конкурс, спорт ярыштарында сағыла. Әйтәйек, мин уҡыған М. Аҡмулла исемендәге Башҡорт дәүләт педагогия университетында инглиз телен төптән өйрәнәбеҙ, аҙна һайын тиерлек ҡатнаш көрәш, футбол һәм башҡа спорт төрҙәре буйынса ярыштарҙа даими ҡатнашам (йылмая – авт.).

Заһит. Бала саҡ – хыялдарға бай осор. Бәләкәй саҡтағы ҙур теләгем уҡытыусы булыу ине, сөнки әсәйем Земфира Фазләхмәт ҡыҙы – баш­ҡорт теле һәм әҙәбиәте уҡытыусыһы. Уның кеүек балаларға белем биреп, төрлө конкурстарҙа ҡатнаштырып, дөрөҫ тәрбиә биреп, ғөмүмән, шәхес­тәр үҫтерергә хыяллана торғайным. Тағы ла бер хыялым – хоҡуҡ яҡлаусы һөнәре, сөнки бәләкәй саҡтан ғәҙел­лек, дөрөҫлөк яҡлы булып үҫтем. Әле­ге көндә бала саҡтағы хыялдарым яҡынса ысынбарлыҡҡа тап килә, тип уйлайым, сөнки кешеләр менән эшләйем, халҡыбыҙ мәнфәғәтенә хеҙ­мәт итәбеҙ. Кеше менән арала­шырға, уларға һәр яҡлап ярҙам итергә яратам. 

Айнур. Бала саҡта ветеринар ҙа, президент та булырға хыялландым. Хыялдар бойомға ашманы, сөнки ҙурай­ғас, теләктәр ҙә, маҡсаттар ҙа алмашынды.

– Ниндәй һөнәр һайланығыҙ?

Айгиз. Төплө бер генә һөнәр һайла­маным, егет кешегә етмеш төрлө һөнәр ҙә аҙ. Үҙемде төрлө өлкәлә һынап ҡараным, һынап ҡараясағым алда әле. Алға! Әле БДПУ-ның башҡорт фило­логияһы факультетында башҡорт-инглиз бүлегендә белем алам, МАГУ-ның дәүләт идаралығының кесе акаде­мияһында  уҡып сыҡтым.

Заһит. Башҡорт дәүләт универси­тетының башҡорт филологияһы, журналистикаһы һәм шәрҡиәте факультетының бакалавриатын һәм магистратураһын тамамланым. Өсөн­сө курста уҡығанда үҙебеҙҙең район хакимиәтенә практикаға ҡайттым. Халыҡ менән даими аралашыу, улар­ға ярҙам итеү, ниндәйҙер мәсьә­ләләрҙе хәл итеү күңелемә ятты. Шуға күрә сәйәсәтте һайлау теләге тыуҙы. Әлеге көндә Баймаҡ районы хакимиәтенең йәштәр эштәре коми­тетының, Баймаҡ районы ирекмәндәр штабының етәксеһемен.

Айнур. БДУ-ның Стәрлетамаҡ­тағы филиалында ситтән тороп уҡығас, 19 йәшемдә эшкә төштөм – Күп функциялы ғаилә үҙәгенә директор итеп тәғәйенләндем. Хәйриә фондында директор, Көйөргәҙе районы хакимиәте башлығы ярҙамсыһы булып та эшләнем, тик был һөнәрҙәр күңелемә ятманы. Күмертау ҡалаһы һәм Көйөргәҙе районының мөхтә­сибендәге Диниә назаратына күстем, хәҙрәт-имам булып эшләйем.

Динебеҙ, халҡыбыҙ, мәҙәниәтебеҙ, тарихыбыҙ тип тырышам. Балаларға белем бирәм, дингә бәйле проекттар алып барам, улар менән гранттар алыуҙа ҡатнашам. Дингә ошо проект­тар, конкурстар, йыйылыштар арҡы­лы хәҙерге заман һулышын өрөү – маҡсатым. Был һөнәр күңелемә хуш килде. Әмәлгә ҡалғандай, универси­теттың башҡорт һәм төрки филоло­гияһында уҡып йөрөйөм. Ошо һөнәр­гә ғүмеремде бағышларға йыйынам.

– Ә ниндәй яратҡан шөғөл­дәрегеҙ бар?

Айгиз. Футбол уйнарға яратам, бәләкәй саҡта футболсы булырға хыяллана инем. Бәләкәйҙән футбол ярыштарында ҡатнашып, бик күп тапҡыр баш осонда кубок та күтә­рергә насип булды. Волейбол уйыны менән дә шул уҡ хәл, бик күп ярыш­тарға йөрөлдө, еңеүҙәр яуланды. Спорт менән дуҫ булғас, мәктәптә физкультура уҡытыусылары еңел атлетика ярыштарына ла йыш йөрөттө, унда ла еңеүҙәр бихисап. Аҙаҡҡы осорҙа ҡатнаш көрәш, ҡул һуғышы кеүек спорт төрҙәре менән мауығам, Евразия уйындарында, Рәсәй чемпионаттарында, Баш­ҡортостан кубоктарында кикбоксинг, ушу саньда, всестиль каратэ, әрме ҡул һуғышы буйынса ярыштарҙа ҡатнашып, призлы урындар яуланым. Мөмкинлек булһа, шахмат, өҫтәл теннисы, баскетбол кеүек уйындарҙы ла уйнарға яратам. Спорт буйынса күп тренерҙар менән шөғөлләнергә насип булды, ошо еңеүҙәрем өсөн уларға ҙур рәхмәт.

Фән менән дә ҡыҙыҡһынам. Баш­лан­ғыс кластарҙан Кейекбаев, Ғафу­ри уҡыуҙары кеүек фәнни конферен­цияларҙа ҡатнаштым, гел генә тиерлек беренсе урындарҙы яулай торғайным. Әле лә фән менән бергә атлайым, республика, Рәсәй, Халыҡ-ара кимәл­дәге конференция­ларҙа ҡатнашам, тап шуның өсөн 2020 йылда М. Аҡмулла исемендәге стипен­дияға лайыҡ булдым.

Сәнғәт өлкәһендә лә ҡалыш­майым. Бәләкәйҙән һүрәт төшөрөргә яратам, әле лә буш ваҡытта рәсем яһап алам, башланғыс кластарҙан шиғыр яҙа башланым, “Өмөтлө ҡәләм” шиғыр яҙыусылар конкурсында ике йыл рәттән беренсе урынды яуланым. “Урал батыр”, “Аҡмулла вариҫтары” конкурстарында әүҙем ҡатнашып йөрөнөм.

Өлкән кластарҙа үҙем өсөн яңы йүнәлеш астым – Шаяндар һәм тапҡырҙар клубы. Башҡорт лига­һында “Һарыҡты кем ашаған?”, Рус лигаһында “Ауыр бала саҡ” (“Трудное детство”) командаһы составында, университетта “Һигеҙенсе ырыу” командаһында сығыш яһаныҡ. Был йүнәлештә лә еңеүҙәр бар: чемпион кубоктарын яулай торғайныҡ.

Ҡурайҙа, гитарала, ҡумыҙҙа уйнайым, конкурстарҙа ҡатнашып, приз­лы урындарға лайыҡ булдым.

Инстаграмда бәләкәй генә булһа ла блогым бар (Айгиз, ысынлап та, тыйнаҡ егет, ахыры. “Бәләкәй” тигәне – өс меңгә яҡын яҙылыу­сыһы булған аккаунт – авт.). Блогер­ҙар – һөнәри йәһәттән социаль ҡат­лам, тип уйлайым. Сөнки “Инстаграм”, Тik-Tok” кеүек социаль сел­тәрҙәрҙә аккаунттарҙы алып барырға ла көс, ваҡыт, түҙемлек, тырышлыҡ кәрәк. Ябай эшселәрҙән айырмалары шунда: тәғәйен эш графигы, даими эш хаҡы юҡ. Һәр кеше блогер була алмай, минеңсә. Башҡорт блогер­ҙарына айырыуса рәхмәт, улар башҡорт милләтен, мәҙәниәтен үстереүгә ҙур өлөш индерә.

Заһит. Шиғырҙар яҙырға, уларҙы уҡырға яратам. Йүгереү, волейбол кеүек спорт төрҙәре менән мауығам. Ғилми мәҡәләләр яҙам, мәшһүр яҙыусыбыҙ Мостай Кәримдең ижадын ғилми яҡтан өйрәнеп, яңынан-яңы асыштар яһайым. Диплом эштәрем, барлыҡ ғилми хеҙмәттәрем уның ижадына арналған.

Айнур. Һәр егеттең ҡанында йылҡысылыҡ шөғөлө барҙыр ул: ат ҡарау, һыбай йөрөү, атты өйрәтеү. Был минең иң яратҡан һөнәрем. Тағы ла китап уҡырға яратам, дини китаптар, башҡорт, сит ил әҙәбиәтен үҙ итәм. Өсөнсө яратҡан ғәмәлем – биштәрҙе аҫып, тәбиғәткә сығып китеү.

– Студент тормошоғоҙҙа ҡы­ҙыҡлы хәлдәр булдымы?

Айгиз. Беренсе курста Ҡазан ҡалаһында уҡырға тура килде, бик матур уҡып йөрөнөм, яңы дуҫтар таптым. Шулай тыныс йәшәй торғас, ялҡып киттем, беренсе курстың аҙағында Өфөләге БДПУ-ға күсергә булдым. Сессия ваҡыты ине, етмәһә, Аҡмулла университетында академик айырманы тапшырырға кәрәк. Өс аҙна ваҡытым һәм тапшырырға кәрәкле 36 предмет бар ине (көлә – авт.). Ул мажаралар мәңге иҫтә ҡалыр ул, тырышып-тырмашып, “4”-кә, “5”-кә биреп бөттөм барыһын да.

Заһит. Был һорауға минең баш­ҡасараҡ яуап биргем килә. Студент саҡтар йәшлегемдең сағыу, гүзәл мәле булып күңел түрендә һаҡлана. Шәхес булараҡ үҫеү, үҙеңде донъяға танытыу өҫтөндә кеше мәктәп һәм университет йылдарында эшләргә тейеш. Ошо рәүешле генә киләсәккә юл ярырға, үҙ урыныңды табырға мөмкин.

Айнур. Студент тормошондағы бик ҡыҙыҡ бер хәлде иҫләйем: беренсе курс, шулай ҙа мин кәүҙәгә мыҡты ғына, һаҡал да бар, күҙлек кейәм, гел классик костюм-салбарҙа йөрөйөм. Уҡыу башланып ҡына торған мәл. Костюм кейгәнмен, портфель тотоп алғанмын. Курсташтарым менән бер ҡаттан икенсеһенә йүге­реп, кәрәкле уҡыу аудиторияһын эҙләйбеҙ. Бер ваҡыт мин уларҙан айырылып, аҙашып киттем дә беренсе ҡатҡа вахта янына төштөм. Вахтерҙан һорайым тип ауыҙымды ғына асҡайным, уныһы: “Уҡыусы­ларығыҙ аудиторияға инеп китте, асҡысты уларға бирҙем. Һеҙ яңы уҡытыусылыр, моғайын, журна­лы­ғыҙҙы төркөм старостаһынан алы­ғыҙ”, – ти. Мине, беренсе курс егетен, уҡытыусы тип уйлаған (көлә – авт.).

Тағы ла бер мәрәкә булды. Әсәйем утыҙ йылдан ашыу ашнаҡсы булып эшләне, атайым да унан ҡалышмай бик тәмле бешерә, шуға күрә минең дә аш-һыуға барымым бар. Дөйөм ятаҡта азербайжан егете менән бер бүлмәлә йәшәйбеҙ. Һәр беребеҙ ауыл­дарыбыҙҙан ит ташый, төрлән­дереп, тегенеһен-быныһын бешерә­беҙ. Бер көндә өй, йәғни ятаҡ шарттарында, дөйөм кухняла бургер эш­ләргә булып киттек: кәтлит ҡыҙҙы­рабыҙ, сыр иретәбеҙ, йәшелсә быҡ­ты­рабыҙ. Ҡыҙҙар инә лә макарон, ҡарабойҙай ярмаһын бешерергә ҡуя, үҙҙәре беҙгә ҡарап-ҡарап ала. “Ҡыҙҙар гречка менән макарон ташый, беҙ һинең менән бында йә­шелсә быҡтырабыҙ”, – тип көләм иптәш егеткә.

– Хыялығыҙҙағы ҡыҙҙы тапты­ғыҙмы? Ул ниндәй булырға тейеш?

Айгиз. Әле һығымта яһарға иртәрәк (көлә – авт.).

Заһит. Хыялымдағы ҡыҙҙы таптым, тип әйтә алмайым (йылмая – авт.). Ул мотлаҡ рәүештә ябай, изге күңелле булырға тейеш. Хәҙерге заманда, ҡыҙғанысҡа ҡаршы, тормош буйлап бергә барыр кешене табыуы ауыр, әммә киләсәктә тап ошондай ҡыҙ осрар, тигән өмөттәмен.

Айнур. Хыялымдағы ҡыҙҙы осратманым әле. Аллаһ Тәғәлә бо­йорһа, ғүмер юлымда осрар, тигән өмөттәмен. Ислам дине буйынса, был йәһәттән илке-һалҡы йөрөү тыйыла, егет ҡыҙ менән танышһа, ниәте етди булырға тейеш. Иң мөһиме – буласаҡ ҡатыным диндә булһын, үҙ ғаиләһен яратһын, хөрмәт итһен, балалар яратһын.

Үҙем иһә ғаиләлә биш бала ха­ҡында хыялланам, балалар, тип мөкиб­бән китәм. Буласаҡ хәләл ефетемдең үҙ фекере, донъяға ҡарашы булырға тейеш, үҙем кеүек әүҙем тормош тип йән атҡан, донъя күрергә, сәйәхәт итергә теләгән ҡыҙ булһын ине. Ниндәй милләттән икәнлеге мөһим түгел. Мин, үҙ сиратымда, уға ысын мөхәббәт, ихтирам, етеш тормош вәғәҙә итәм.

– Егеттәр, һеҙ илһөйәрме? Ғөмү­мән, илһөйәрлек нимәлә сағыла?

Айгиз. Үҙемде илһөйәр кеше тип уйлайым! Минеңсә, илһөйәрлек Тыуған илеңдең яҙмышына битараф булмау­ҙа, уның сәскә атыуына ниндәй ҙә булһа өлөш индерергә тырышыуҙа сағыла.

Заһит. Әлбиттә, мин илһөйәр. Йәштәргә һәр ваҡыт “Илһөйәр кеше тыуған ерендә эшләргә, уға хеҙмәт итергә тейеш” тип ҡабатлайым. Бәләкәй саҡтан шиғырҙарымдың төп темаларының береһе – тыуған яҡ, уға дан йырлау, бөйөк шәхестәре, тарих. Илһөйәрлек рухы күңелемдән шиғыр булып урғыла.

Хеҙмәт юлымды ла тап тыуған еремдә, тыуған Баймаҡ районында башланым. Районды, Башҡортос­танды ташлап бер ҡайҙа ла киткем килмәй. Беҙ, йәштәр, илһөйәр бу­лырға тейешбеҙ. Мин етәкселек ит­кән йәштәр комитеты эшмәкәр­легенең төп йүнәлештәренең береһе – ул йәш быуында илһөйәрлек рухын тәрбиәләү. Был юҫыҡта әүҙем эш алып барабыҙ.

Айнур. Мин илһөйәр, Башҡортос­танды, Рәсәйҙе яратам. Халҡым, динем өсөн йәшәйем, республикам сәскә атһын тип тырышам. Ниндәй генә ерҙәр күрһәм дә, Башҡортос­танымдан, тыуған ауылымдан яҡы­ныраҡ урын юҡ. Бар йәштәр ҙә Тыу­ған иленә ошондай мөнәсәбәттә булһа ине. Ҡайһы бер йәштәр республиканан, хатта Рәсәйҙән ситкә ынтыла, сит ерҙәрҙә яҡшы тормош эҙләй. Әгәр ҙә барыбыҙ ҙа сумкала­рыбыҙҙы күтәреп сығып китһәк, Башҡортостанда кем ҡала? Кем киләсәкте хәстәрләр? Кем балаларҙы уҡытыр? Тарихыбыҙ, мәҙәниәтебеҙ нишләр? Миндә башҡорт, татар, төрөк ҡаны аҡһа ла, үҙемде аҫаба халыҡ вәкиле, ысын башҡорт тип һанайым һәм республика киләсәге өсөн ысын күңелдән борсолам.

Өйҙә ятып барыһын да тәнҡит­ләгән йәки, киреһенсә, артыҡ ҡырҡыу ҡылан­ған йәштәр бар арабыҙҙа. Уларға әйткем килә: берҙәм, тыныс булырға, төрлө саралар, форумдар аша, гранттар отоп, яңы проекттар булдырып, хакимиәт­тәр менән хеҙ­мәттәшлек итеп, төрлө йәмәғәт ойошмалары менән аралашып, Башҡорт­ос­таныбыҙға файҙа килтерергә тейешбеҙ.

“Мин илһөйәр!” тип күкрәк һуҡ­ҡандар бар. Илһөйәрлек ул ҡоро һүҙ һөйләү генә түгел. Тәү сиратта тыуған яғыңа ысын, саф, эскерһеҙ һө­йөү булырға тейеш, икенсенән, был һөйөүҙе эш менән иҫбат итеү зарур. Урмандағы ағасты ҡосаҡлап тороу илһөйәрлек түгел, ә бына шул урманда тағы ла ағас ултыртыу, йәштәр менән эшләү, башҡорт телен һаҡлау – ошон­да­йыраҡ тәғәйен эштәр булһын ине.

– Хәҙерге башҡорт йәштәрендә рух бармы?

Айгиз. Әлбиттә, рухлы улар! Айырыуса һуңғы ваҡытта ныҡ һиҙелә башланы.

Заһит. Бер нисә йыл элек йәштәр­ҙә милли рух тойолмай кеүек ине миңә, ә бөгөн хәл яҡшы яҡҡа үҙгәрҙе, был мине ныҡ ҡыуандыра. Рухлы йәштәр күбәйгәндән-күбәйә. Йәш быуын менән уның вәкилдәре мәктәптә, университетта уҡыған саҡта уҡ эш­ләргә, уларҙа рух тәрбиәләргә тейешбеҙ.

Шул уҡ ваҡытта рух төшөнсәһен дөрөҫ аңламаған, икенсе һуҡмаҡтан киткән йәштәр ҙә бар. Рух тәү сиратта кешеләргә, халыҡҡа ыңғай йоғонто яһарға тейеш.

Айнур. Ә, минеңсә, йәштәрҙә башҡорт рухы кәмей бара, сөнки улар европалаша. Башҡорт теленә, тарихына, мәҙәниәтенә иғтибар кә­мей. Көнбайыш Европа йоғонтоһона, заман һулышына биреләләр. Мин башҡорт балалар баҡсаһына йөрө­нөм, башҡорт гимназияһын тамамланым, ошо арҡылы, ғаилә арҡылы миңә башҡорт рухы һеңде.

Хәҙер килеп, ғаиләләрҙә рух тәр­биәләү һүнеп бара. Әсәй, атайҙан булмаһа ла, рух төшөнсәһен өләсәй, олатайҙар аңлата  ине. Хәҙер инде быуындар алмашына, оло быуын яй­лап баҡыйлыҡҡа күсә. Элек ауыл­дарҙа мәҙрәсәләр булған, унда тәртипкә, әҙәпкә, әхлаҡҡа өйрәтеү менән бер рәттән рух та, илһөйәрлек тойғоһо ла тәрбиәләнгән. Мин үҙем әлеге ваҡытта шәкерттәр уҡытам. Дәрестәребеҙ дин тураһында ғына түгел. Башҡортос­тандың тарихын, мәҙәниәтен өйрәнәбеҙ, музейҙарға, иҫтәлекле, тарихи урындарға йөрөй­бөҙ, яңы быуында рух тәрбиәләйбеҙ. Ҡайһы бер йәштәр башҡортса һөйләшергә лә ояла, русса аралаша бит. Балалар менән кескәй саҡтан уҡ шөғөлләнһәк, рухтарын нығытһаҡ, бынан береһенә лә зыян булмаҫ. Киреһенсә, был милләт-ара дуҫ­лыҡты нығытасаҡ.

– Бәхет сере нимәлә?

Айгиз. Бәхеттең сере – аң-бе­лемдә һәм һаулыҡта.

Заһит. Бик ҡыҙыҡлы һорау. Бәхет сере – ул бар көсөңдө һалып, ихлас, тырышып эшләүҙә. Һәр нәмәлә тырышлыҡ кәрәк. Тырыш булһаң, маҡсатың да аныҡ, маҡсат бар икән – һөҙөмтә лә була. Ә һөҙөмтә бәхет килтерә, шуға күрә һәр кеше тырыш булһын, һәр береһенең маҡсаты булһын, ошондай осраҡта ғына тормошта нимәгәлер өлгәшергә мөмкин.

Айнур. Бәхет сере – иманда, Аллаһ Тәғәләгә табыныуҙа. Йөрә­геңдә уның өсөн урын тапһаң, һин – иң бәхетле кеше. Кеше дини ғилем алһа, иманлы булһа, ғаилә­һендә лә, эшендә лә, эшҡыуар­лығында ла – барыһы ла ыңғай барасаҡ. Иман тәртипкә, ғәҙеллеккә, ихласлыҡҡа өйрәтә. Кешенең юлын ҡыймайынса, изгелек ҡылып, ихлас күңелдән йәшәй ундайҙар. Ғаиләлә тыныслыҡ, мөхәббәт булһа, ата-әсәй иҫән-имен икән – шул бәхет. Әҙәпле, әхлаҡлы, иманлы булһаң, кеше араһында абруйың да күтәрелер, ғаиләлә лә аһәңлек тантана итер.

Үҙ фекерең булыу, юғары маҡ­саттар менән йәшәү, яратҡан эшеңдә эшләү, балалар үҫтереү – ҙур бәхет бит был. Хатта иртән уянғас та, битеңә ҡояш нурҙары ҡуныуын тойоу – бәхет. Ел һулышын һиҙеү – бәхет. Ошондай бәләкәй шатлыҡ­тарҙы тоя белһәң, тимәк, һин – иң бәхетле кеше. Ә быларҙың барыһына ла динебеҙ өйрәтә. Иртән торған һайын “Аллаға шөкөр” тибеҙ.

Күҙ күрә, ҡул-аяҡтар йөрөй, ҡолаҡ ишетә, үҙем белем биргән балаларҙы күрәм, атай-әсәйемде ҡосаҡлайым, яратҡан эшемә барам, төрлө төҫтәге сәскәләрҙең хозурлығына ҡарайым – бына ул бәхет. Аллаһ Тәғәләнең биргәненә шөкөр итеү – шул ысын бәхет.

Айгөл ЙӘМИЛЕВА әңгәмәләште, "Башҡортостан" гәзите.